Socialism History

Zna wiedzę o historii socjalizmu

Socjalizm opisuje każdą teorię polityczną lub ekonomiczną, która mówi, że społeczność, a nie jednostki, powinna posiadać własność i zasoby naturalne i zarządzać nimi.

Termin „socjalizm” był stosowany w całej historii do bardzo różnych systemów gospodarczych i politycznych, w tym do utopizmu, anarchizmu, sowieckiego komunizmu i socjaldemokracji. Systemy te różnią się znacznie strukturą, ale podzielają sprzeciw wobec nieograniczonej gospodarki rynkowej i przekonanie, że własność publiczna środków produkcji (i zarabianie pieniędzy) doprowadzi do lepszego podziału bogactwa i bardziej egalitarnego społeczeństwa.

Jak powstał socjalizm

Intelektualne korzenie socjalizmu sięgają przynajmniej czasów starożytnej Grecji, kiedy filozof Platon przedstawił w swoim dialogu rodzaj republiki (360 p.n.e.) pewien rodzaj społeczeństwa kolektywnego. W XVI-wiecznej Anglii Thomas More wykorzystał platońskie ideały dla swojej utopii, wyimaginowanej wyspy, na której zniesiono pieniądze, a ludzie żyją i pracują wspólnie.

Pod koniec XVIII wieku wynalazek silnika parowego napędził rewolucję przemysłową, która przyniosła ogromne zmiany gospodarcze i społeczne najpierw w Wielkiej Brytanii, a następnie w pozostałej części świata. Właściciele fabryk stali się bogaci, podczas gdy wielu robotników żyło w rosnącym ubóstwie, pracując przez wiele godzin w trudnych, a czasem niebezpiecznych warunkach.

Wpływ Karola Marksa

To był Karol Marks, niewątpliwie najbardziej wpływowy teoretyk socjalizmu, który nazwał Owena, Fouriera i innych wcześniejszych myślicieli socjalistycznych „utopistami”, i odrzucił ich wizje jako marzycielskie i nierealne. Dla Marksa społeczeństwo składało się z klas: kiedy pewne klasy kontrolowały środki produkcji, wykorzystywały tę moc do wykorzystywania klasy robotniczej.

Socjalizm w XX wieku

W XX wieku - szczególnie po rewolucji rosyjskiej w 1917 roku i powstaniu Związku Radzieckiego - socjaldemokracja i komunizm pojawiły się jako dwa najbardziej dominujące ruchy socjalistyczne na całym świecie.

Pod koniec lat dwudziestych skoncentrowany na rewolucji pogląd Lenina na socjalizm ustąpił miejsca założeniu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i konsolidacji władzy absolutnej pod panowaniem Józefa Stalina. Radzieccy i inni komuniści połączyli siły z innymi ruchami socjalistycznymi, przeciwstawiając się faszyzmowi. Po II wojnie światowej sojusz ten rozpadł się, gdy Związek Radziecki ustanowił reżimy komunistyczne w całej Europie Wschodniej.